Vietnam Education Conference (VEC) là chuỗi hội thảo thường niên về giáo dục do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội tổ chức. Chủ đề lần này của hội thảo là “Tự chủ đại học - Từ chính sách đến thực tiễn” đã thu hút sự quan tâm của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam; nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan; Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình; Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành; nguyên lãnh đạo Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội; đại biểu Quốc hội; đại diện Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội và 200 đại biểu là nhà hoạch định chính sách, nhà giáo, nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý giáo dục trong nước và quốc tế.
Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phạm Tất Thắng trao đổi tại cuộc gặp mặt báo chí (Ảnh TTXVN)
Hội thảo lần này là diễn đàn để các chuyên gia, nhà khoa học, nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục và các nhà hoạch định chính sách cùng trao đổi, thảo luận về thực trạng triển khai tự chủ giáo dục đại học, nhất là từ sau khi Luật Giáo dục đại học (sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2018) có hiệu lực thi hành. Trên cơ sở đó, đề xuất những ý tưởng, giải pháp nhằm nâng cao nhận thức về tự chủ trong giáo dục đại học; đồng thời, tháo gỡ những vướng mắc, bất cập về cơ chế, chính sách và việc thực thi chính sách, tạo sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật nhằm bảo đảm và nâng cao hiệu quả tự chủ trong giáo dục đại học; phát huy tính sáng tạo của các cơ sở giáo dục đại học, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ đổi mới và hội nhập khu vực và quốc tế.
Quí đại biểu tham dự Hội thảo (Ảnh TTXVN)
Trong các bài viết được lựa chọn để đưa vào kỷ yếu của hội thảo, với tựa đề: Tự chủ tài chính giáo dục đại học, thực tiễn tại trường trường Đại học Ngân hàng TPHCM của PGS.TS. Trần Mai Ước. Bài viết đã phân tích những vấn đề chung liên quan các văn bản pháp lý cơ bản liên quan đến tự chủ tài chính giáo dục đại học, những kết quả nổi bật đạt được trong thời gian vừa qua, liên hệ công tác tự chủ tài chính tại trường Đại học Ngân hàng TPHCM trong giai đoạn hiện nay.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng phát biểu tại Hội thảo (Ảnh TTXVN)
Theo đó, PGS.TS. Trần Mai Ước đã nhấn mạng rằng, tự chủ đại học (TCĐH) là tất yếu khách quan trong quá trình vận động và phát triển của tự bản thân các trường đại học. TCĐH sẽ tạo động lực để các cơ sở giáo dục đại học (CSGDĐH) đổi mới nhằm đạt hiệu quả cao hơn trong hoạt động của mình, đồng thời cũng làm tăng tính cạnh tranh, tạo điều kiện để đa dạng hóa các hoạt động giáo dục. Quá trình thực hiện tự chủ tài chính tại trường Đại học Ngân hàng TPHCM sẽ có những bất cập và tồn tại liên quan đến: (1), chưa có định hướng cụ thể của cấp trên cho việc chuyển tiếp từ giai đoạn thí điểm của Nghị quyết số 77/NQ-CP sang giai đoạn chính thức thực hiện; (2), nhận thức của một bộ phận giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục vẫn cho rằng: “Tự chủ đại học đồng nghĩa với việc Nhà nước sẽ cắt giảm hoàn toàn nguồn ngân sách”; (3), nhà trường sẽ được tự chủ về mức chi nhưng tự chủ về thu chưa tương xứng, dẫn tới hiệu quả của việc thực hiện tự chủ không hơn là bao so với không tự chủ; (4), công tác tăng cường kiểm tra, giám sát, hậu kiểm, yêu cầu tính công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình hoạt động theo đúng luật pháp trong thực tiễn triển khai và thực hiện cũng chưa thực sự được quyết liệt; (5), trường vẫn chưa quen chú trọng vào việc coi trọng và tích cực tìm kiếm, thu hút nguồn lực tài chính từ các nguồn dự án, nguồn vốn viện trợ nước ngoài, tài trợ của các quỹ nghiên cứu, từ hoạt động tư vấn, liên kết với doanh nghiệp.
Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam phát biểu tại Hội thảo (Ảnh TTXVN)
Trong thời gian tới, để công tác tài chính của nhà trường phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm theo tinh thần của các văn bản pháp lý còn hiệu lực, thích ứng với sự phát triển của cơ sở GDĐH, PGS.TS. Trần Mai Ước cũng chỉ ra các giải pháp trọng tâm cần hướng tới có liên quan đến các mảng: Hoàn thiện các cơ sở pháp lý cho vấn đề tự chủ; có kế hoạch cụ thể để tái cấu trúc hợp lý lại hệ thống của nhà trường theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Phân loại, sắp xếp tầm quan trọng của các ngành đào tạo để đầu tư hợp lý, hiệu quả; cấp ban ngành liên quan cho phép nhà trường có cơ chế tự chủ về mức thu theo hướng gia tăng sự khác biệt giữa các ngành, khối ngành để nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học; mở rộng cơ chế khoán chi thường xuyên, nhất là đối với chi cho hoạt động chuyên môn, để các đơn vị chủ động thực hiện nhiệm vụ được giao và nâng cao ý thức tiết kiệm, quản lý và sử dụng tài sản, thiết bị có hiệu quả. Song song đó, cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thu - chi tài chính; hoàn thiện các quy định trách nhiệm giải trình về tài chính giữa các cấp trong trường, tổ chức hoạt động kiểm soát nội bộ và công khai tài chính.
Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng
của Quốc hội Phan Thanh Bình phát biểu tại Hội thảo (Ảnh TTXVN)
Bản chất của tự chủ đại học là vấn đề tự quyết và chịu trách nhiệm của trường đại học về những hoạt động của mình. Mục tiêu của tự chủ đại học là tối ưu hoá hoạt động của toàn hệ thống. Do vậy, việc các CSGDĐH nói chung, trong đó có trường Đại học Ngân hàng TPHCM thiết lập và vận hành theo hướng tự chủ, tự chịu trách nhiệm và khuynh hướng tất yếu khách quan./.
Văn phòng BUH
Một số hình ảnh tại Hội thảo
Toàn cảnh hội thảo (Ảnh TTXVN)
Toàn cảnh hội thảo (Ảnh TTXVN)Đại biểu dự Hội thảo (Ảnh TTXVN)